Belgische kunst tegen onrecht

Jan Van Gastel
Copyright: De rondreis leverde 320 kunstwerken op.

28 oktober 2008 (MO/IPS) - Een jaar lang reisden 22 blanco boekjes langs het kruim van de Belgische kunstenaars. De rondreis heeft 320 kunstwerken opgeleverd, een staalkaart van de Belgische hedendaagse beeldende kunst en literaire hoogstandjes.

Een jury heeft 44 werken geselecteerd, het verrassende en gevarieerde resultaat is te zien in 'Uitgedrukt. Kunst voor 11.11.11' en ligt vanaf woensdag 29 oktober in de krantenwinkels samen met Knack. De opbrengst gaat integraal naar 11.11.11. De orginele boekjes worden op 17 december geveild ten voordele van 11.11.11. Op 12, 13 en 14 december kan iedereen de originele werken komen bewonderen in Veilinghuis Bernaerts.

22 blanco boekjes

Op dinsdag 15 mei 2007 kregen tweeëntwintig bekende en minder bekende Vlaamse kunstenaars elk een blanco boekje uit de handen van Vlaams Minister van Cultuur Bert Anciaux. Hierop konden ze hun creatieve brein loslaten. Ze mochten zich laten inspireren op de visie en de aanpak van 11.11.11, maar dat hoefde niet. Van hen werd verwacht dat ze het boekje binnen de twee weken doorgaven aan een bevriend kunstenaar.

Opkomende talenten, maar ook klinkende namen zoals Michaël Borremans, Luc Tuymans, Mauro Pawlowski, Lieve Blancquaert en Joke Van Leeuwen maakten van elke bladzijde een heus kunstwerk.

Belgische kunst in New York

Het leven van enkele Belgische kunstenaars in New York tijdens de jaren '80. Presentator Ludo Bekkers vraagt zich af welke invloed de grootstad heeft op uitgeweken Belgische kunstenaars als Jean-Michel Folon, Octave Landuyt, Pol Bury, Pierre Alechinksy, Guy Pellaerts, Jan Cox, Paul Van Hoeydonck, en gaat op onderzoek uit.

OVER THE HEDGE #2
Chinees-Belgische kruisbestuiving op papier

CONCEPT

Een stapel handgeschept papier van 100 cm x 70 cm werd in de zomer van 2007 verscheept van China naar België. 117 opkomende en gevestigde Belgische kunstenaars bewerkten elk een blad papier. In het najaar van 2007 vlogen de kunstwerken naar China voor een groots opgezette tentoonstelling in de Academy of Fine Arts van Tianjin.

Meer dan honderd Chinese kunstenaars uit Tianjin en Peking kregen op hun beurt een blad handgeschept papier. Ze lieten zich in hun werk inspireren door de dit project..HISTORIEK
117 Belgische kunstenaars

Sedert 1957 bestaat er een cultureel en educatief contact tussen de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen en een aantal Chinese academies. Heel wat Chinese kunstenaars hebben een opleiding gevolgd aan de Antwerpse Academie en enkelen van hen bekleden nu belangrijke posities in het onderwijs en culturele leven van China. Vooral met de Academie van Tianjin, waar professor Jiang Lu president is, blijft de samenwerking zeer intens.

‘Over the Hedge’ is een initiatief van Raf De Smedt, voormalig departementshoofd van de Academie van Antwerpen en kunsthistoricus en auteur Paul Ilegems, voormalig docent aan dezelfde Academie. Ze vroegen aan vijf jonge, beloftevolle kunstenaars om mee als curator op te treden. Vaast Colson, Tom Liekens, Pol Matthé, Lieven Segers en Bart Van Dijck selecteerden in totaal 117 Belgische kunstenaars om mee te werken aan het project. Het merendeel van de selectie bestaat uit jonge kunstenaars die de laatste jaren op de voorgrond getreden zijn. Daarnaast werd ook een groot aantal kunstenaars van een vorige generatie aangesproken, die sinds vele jaren een gevestigde reputatie hebben verworven in binnen- en buitenland.

De website www.overthehedge.be geeft een overzicht van alle werken en bevat achtergrondinformatie over het uitwisselingsproject, films over de reis naar China, de workshops en de beide tentoonstellingen.
 

De tentoonstelling opende op 13 oktober 2007 in de TAFA Gallery van de Academy of Fine Arts in Tianjin en liep tot 28 oktober 2007. De curatoren van de tentoonstelling werkten gedurende drie weken ter plaatse en leidden workshops met studenten en jonge Chinese kunstenaars. Tegelijkertijd werden in Tjanjin en Peking kunstenaars aangezocht om mee te werken aan het project. Ook zij kregen elk een identiek vel van 100 cm x 70 cm. Onder hen ook gerespecteerde kunstenaars, zoals Wang Aijun, Yang Bodu, Ye Dongsheng, Li Gang, Feng Jie, Su Jing, Xu Huiyuan, Feng Jie, Su Jing, Yang Kai, Ning Tingting, Fu Shuai, Wang Yiguang, Yu Xiaodong, Ma Xiaoteng…

FILOSOFIE

“OTH is een experiment dat niet enkel over de haag wil kijken, als een buur die afstand wil behouden. We willen ook over de haag klimmen, de barrières tussen de verschillende culturen overbruggen, en ter plaatse gaan spreken en werken met de kunstenaars” – Raf De Smedt, curator

“De chaos van een land dat herschapen is in één grote bouwwerf, vindt een vertaling in de kunst.” – Bart Van Dijck, curator

“Toen er op het einde van de jaren 70 meer openheid ontstond in China, kwamen Chinese kunstenaars langzaam maar zeker in aanraking met wat er de afgelopen eeuw was gebeurd in de westerse kunst. Op zeer korte tijd hebben ze zich de westerse kunstgeschiedenis eigen gemaakt. De chronologische ontwikkeling van de kunst door actie en reactie werd echter nooit als zodanig beleefd.” – Bart Van Dijck, curator

Met de Olympische Spelen van 2008 zijn de ogen van heel de wereld gericht op China. We zien een land in volle expansie. De eerder verguisde westerse modellen worden vandaag verheerlijkt. In een ijltempo moet het land een achterstand van decennia bijbenen. Dat uit zich in economische expansie, bouwwoede, consumeren. Ook de Chinese kunst zou de blik op het westen gericht hebben, en de westerse kunst verheerlijken en imiteren.

‘Over the Hedge’ (OTH), een uitwisselingsproject tussen meer dan 200 jonge Belgische en Chinese kunstenaars, toont aan dat dit beeld vertekend is. De bruuske overgang van een communistisch systeem naar een feitelijk kapitalistische samenleving is een thema dat sterk leeft bij de jonge generatie kunstenaars. De chaos van een land dat herschapen is in één grote bouwwerf, vindt een vertaling in de kunst. Maar in tegenstelling tot wat wij hier denken is de jonge generatie kunstenaars helemaal niet zo liberalistisch en materialistisch ingesteld. Meer en meer kunstenaars gaan daarentegen, geconfronteerd met de westerse kunst, opnieuw op zoek naar de wortels van hun eeuwenoude tradities. Daarbij leggen ze een diversiteit en een intensiteit aan de dag die zeer vergelijkbaar is met wat er vandaag gebeurt bij de jonge generatie kunstenaars uit het westen.

Ondanks de openheid bestaat er in China nog veel censuur. Niet alles sijpelt door. De Chinese kunstenaars kennen vooral de canon van de westerse actuele kunst. OTH is daarom een geslaagd experiment. De Chinese kunstenaars komen voor het eerst in aanraking met de actuele, vaak gedurfde kunstwerken van de Belgische jonge generatie kunstenaars.

1 KUNSTENAAR, 1 WERK

Als uitgangspunt werd gekozen voor het principe dat alle deelnemende kunstenaars slechts één enkel werk zouden exposeren, dat speciaal voor de tentoonstelling werd gemaakt. Alle werken zijn ontstaan in de zomer van 2007 en werden in Tianjin voor de eerste maal tentoongesteld. De kunstenaars kregen carte blanche. Er werd geen onderwerp, thema, stijl of techniek opgelegd. Er bestaat dan ook geen enkel verband tussen de werken, noch op thematisch, stilistisch of conceptueel vlak. Het enige bindende element is de drager: een vel handgeschept papier van 100 cm x 70 cm. Het resultaat is een zeer diverse waaier van artistieke benaderingen, stijlen en technieken, die een breed beeld geeft van wat er leeft bij de nieuwe generatie Belgische kunstenaars.

Alle werken zijn te bezichtigen op de website:  www.overthehedge.be

OTH #2 
tentoonstelling en artists-in-residence

De Belgische kunstwerken, aangevuld met evenveel werken van Chinese kunstenaars, keren terug naar België voor een tentoonstelling in de Verbeke Foundation in Stekene, nabij Sint-Niklaas. De kunstwerken worden vanaf augustus 2008 tentoongesteld in een reusachtige zaal van 100 m x 12 m. De Chinese inzendingen vertonen een enorme diversiteit aan stijlen en onderwerpen. Interessant aan de werken is de manier waarop de westerse technieken en thema’s worden hergebruikt, herdacht en gesampled in een Chinese interpretatie. Toen er op het einde van de jaren 70 meer openheid ontstond in China, kwamen Chinese kunstenaars op bruuske wijze in aanraking met wat er de afgelopen eeuw was gebeurd in de westerse kunst. Op zeer korte tijd hebben ze zich de westerse kunstgeschiedenis eigen gemaakt. De chronologische ontwikkeling van de kunst door actie en reactie werd echter nooit als zodanig beleefd. Door die unieke positie kan de interpretatie van de Chinese kunstenaars bijdragen tot een beter begrip van onze eigen kunst en haar geschiedenis.

ARTISTS IN RESIDENCE

Vanaf de opening van de tentoonstelling zullen 5 Chinese kunstenaars gedurende twee weken ‘in residence’ werken rond de Verbeke Foundation. Hiervoor is nog geen gedetailleerd programma voorhanden.

Raf De Smedt
(1940, Sint-Niklaas) studeerde schilder- en tekenkunst aan de Academie voor Schone Kunsten in Sint-Niklaas, filosofie aan het Philosophicum van de Dominicanen in Leuven en film en fotografie aan NARAFI in Brussel. Vanaf 1978 doceerde hij fotografie aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen. Van 1996 tot 2004 was hij departementshoofd aan de Antwerpse Academie. Zijn werk – voornamelijk schilderkunst en fotografie – is te zien in verschillende galerijen en private en publieke collecties.

Paul Ilegems
(1946, Antwerpen) studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit Gent. Van 1981 tot 2005 doceerde hij kunstgeschiedenis en actuele kunst aan de Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen. Hij is oprichter van het Frietkotmuseum in 1981, een rondreizende collectie kunstwerken rond het thema ‘België-friet-frietkot’. Hij publiceerde verschillende boeken over de ‘frietkotcultuur’. In 2007 bracht hij samen met Drs. P ‘België-Zwitserland’ uit, een correspondentie in ollekebollekes.

Tom Liekens
(1977, Bonheiden) studeerde schilderkunst bij Fred Bervoets aan de Academie van Antwerpen. Hij nam deel aan talloze exposities in binnen- en buitenland. Hij werd bekroond met de Camille Huysmansprijs voor Schilderkunst 2006 en genomineerd voor de Prijs Beeldende Kunst van de Provincie Antwerpen (2005). Van zijn werk verschenen twee monografieën. Hij publiceerde twee bibliofiele uitgaven van Jeroen Brouwers en Ramsey Nasr.

Vaast Colson
(1977, Kapellen) studeerde schilderkunst aan de Academie van Antwerpen en vrije kunst aan Post-Sint Joost Breda. Met zijn schilderijen, installaties en performances nam hij nam deel aan verschillende tentoonstellingen en kunstmanifestaties. Hij doceert momenteel schilderkunst aan de Academie van Antwerpen.

Bart Van Dijck
(1974) studeerde grafiek en beeldhouwkunst aan de Academie van Antwerpen en film en video aan het IKA Mechelen. In zijn werk gebruikt hij verschillende disciplines, zoals beeldhouwkunst, video, documentaire, tekenen, installatiekunst, die elkaar wederzijds beïnvloeden. Hij nam deel aan talloze tentoonstellingen en regisseerde en producete een vijftal documentaires.

Lieven Segers
(1975, Geel) studeerde audiovisuele kunst aan het SHIVKV in Genk, fotografie aan de Academie van Antwerpen en Kunst Post-Sint-Joost, Breda. Hij nam deel aan verschillende tentoonstellingen in België en Nederland. Hij was tweede laureaat van de Verlat-Bugatti Award 2001 en won in 2000 de prijs Mathilde-Horlait-Dapsens.

Pol Matthé
(1982, Borgerhout) studeerde fotografie aan de Academie van Antwerpen. In 2005 werd hij bekroond met de Mathilde Horlait-Dapsens prijs voor hedendaagse kunst en in 2006 werd hij in Berlijn genomineerd voor de Szpilman Award. Zijn fotografie, grafisch werk en installaties waren te zien op tentoonstellingen in België, Duitsland, Italië en Zwitserland.

20.01.2009 - De klimaatverandering is een feit. Dat kan niemand nog ontkennen. Maar hoe kunnen we de levensnoodzakelijk gedragsverandering sturen?

Onder de noemer Burning Ice bracht  het Kaaitheater een week lang kunstenaars, wetenschappers en cultuurcritici bij elkaar. Zij gingen met elkaar in gesprek over de rol die kunst in dit alles kan spelen, en ze tonen hun werk.

Guy Geypens, artistiek directeur van het Kaaitheater, was  te gast in Ramblas en vertelt over het hoe en waarom van "Burning Ice".